به قلم : حدیثه فلاح کریمی ، کارشناس رسانه و فعال اجتماعی

اصلاح الگوی مصرف و پرهیز از اسراف به عنوان یکی از ابعاد تحقق خود اتکایی اقتصادی برای جامعه از اهمیت بالایی برخوردار است، به گونه ای که این اصلاح در صورت پیشروی منطقی ، امکان ذخیره مناسب بخشی از درآمد و دارایی خانوار و در نهایت سرمایه‌گذاری گذاری داخلی در ابعاد خرد و کلان را فراهم آورد .

آنچه پدیده اصلاح الگوی مصرف و پرهیز از اسراف را اولویت داده، لزوم فاصله گرفتن از روند شکل‌گیری نوعی جامعه مصرف گراست که الگوی مصرف در آن جامعه از شکل مصرف بهینه و منطقی منحرف شده و فرهنگ مصرفی سیری‌ناپذیر مبتنی بر لذت‌ طلبی حاصل از اسراف و تجمل‌گرایی بر آن حاکم گردیده است.

در لایه ای از جامعه‌ کنونی خانوار تنها به امید مصرف کردن زندگی می‌کنند ، این مساله تنها به عنوان بحرانی اقتصادی قلمداد نمی شود ؛ بلکه به عوامل بسیاری از جمله فرهنگ ، بینش دینی و حتی موقعیت اجتماعی وابسته است.

به طور اخص ؛ مصرف تقلیدی خود شاخه ای از اسراف و پدیده ای ناخوشاید ، زاده ناهنجاری های اجتماعیست که جنسیت و لایه خاصی از جامعه را در برنمی گیرد و در بسیاری از موارد اقشار فرودست که عزت نفس پایین تری دارند را در منجلاب خرید کالاهای غیرضرور و حتی ولع برای رسیدن به لذت های غیر واقعی حاصل از پول پاشی می کشاند.

در این میان شبکه های اجتماعی و افراد پرمخاطب این فضا که به اصطلاح بلاگر نام گرفته اند ، با نمایش داشته ها و زیبا جلوه دادن سبک زندگی اقدام به جذب مخاطب کرده و در جریان این ارتباط مجازی با تبلیغ کالا و خدماتی که گاها مورد تایید و پذیرش ذاتی خود نیست ، فرهنگ نا ثواب مصرف گرایی را ترویج می دهند.

برای رویارویی با این پیله مخرب که غالبا بر رده سنی نوجوان و جوان تنیده شده ، در کنار برنامه ریزی کلان و سیاست گذاری های اثربخش با ابعاد ملی و البته برش های استانی ، بهره گیری از توان نهادهای مدنی ضرورتی غیرقابل انکار است.

تشکل های مردم نهاد به سبب مسئولیت گرایی و تفکر اصلاحی با رویکرد ایجابی ، به میزان قابل توجهی برای مدیریت این چالش موثر خواهند بود ؛ به شرطی که نهادهای دولتی و قانونگذار با انسجام و همگرایی همتی در بهره گیری از این ظرفیت داشته باشند.

امروز اقتصاد خانوار ، فرهنگ مصرف و حتی باورهای مذهبی فردی و اجتماعی زیر تیغ شادی پوشالی برخی فعالان مجازی جان می دهد و زمان برای نجات بازماندگان ضیق است ، بنابراین ضروریست تا دغدغه مندان در حوزه های اقتصاد ، سیاست ، فرهنگ و جامعه بدون درنگ برای ارائه راهکار هرچند ناچیز قدمی جلو بگذارند و با خرد جمعی برای نجات شمای کلی یک نظام ارزشی تلاش کنند.