این روزها طرح موضوع قیمت گذاری سالن‌های نمایش دولتی و در اختیار اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان گیلان و شهرستان‌های تابعه موجب طرح دغدغه‌ها و سوالات مهمی در ذهن هنرمندان تئاتر شده است . از طرفی شورای عالی انقلاب فرهنگی ، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را مکلف به حمایت از هنرمندان با […]

این روزها طرح موضوع قیمت گذاری سالن‌های نمایش دولتی و در اختیار اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان گیلان و شهرستان‌های تابعه موجب طرح دغدغه‌ها و سوالات مهمی در ذهن هنرمندان تئاتر شده است .
از طرفی شورای عالی انقلاب فرهنگی ، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را مکلف به حمایت از هنرمندان با حمایت‌های مالی و معنوی و حتی ساخت و تجهیز مکان‌هایی برای ارائه تولیدات هنری دانسته اند و بر اساس ‌پیشنهاد شورای هنر (‌ شماره ۲۳۴۱ .‌ د ش مورخ ۷۸.۷.۱۳ ) ، سیاست های ابلاغی مربوط به هنرهای نمایشی را طی نامه شماره ۴۰۶۸ .‌ د ش مورخ ۱۳۷۸.۱۲.۲۲ (‌ مصوب جلسه ۴۵۷ مورخ ۱۳۷۸.۱۱.۲۶ شورای عالی انقلاب فرهنگی ) ابلاغ کردند .
در ماده ۲ این مصوبه موضوع « حمایت دولت » مطرح و‌ آمده است :
با توجه به بند ۲۴ از اصول سیاست فرهنگی ، دولت موظف است شرایط مادی و معنوی لازم را برای تولید نمایش و ایجاد مکانهای نمایشی در‌ سراسر کشور فراهم آورد و حمایت لازم را برای گسترش و اعتلای هنر تئاتر انجام دهد .
‌تبصره : ‌نمایش هایی که برگرفته از فرهنگ اصیل اسلامی و نشأت گرفته از پیام انقلاب‌ اسلامی و مقوم تئاتر ملی باشند در اولویت ویژه قرار خواهند گرفت. »
و یا در بند ۳ از ماده ۳ آیین‌نامه صدور اجازه تاسیس انحلال و نظارت بر فعالیت گروه‌های نمایشی ( طرح استقرار ) که از سوی معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ابلاغ شده چنین آمده :
انتخاب و معرفی حدود جغرافیایی و گستره فعالیت و تعیین محل استقرار گروه .
همچنین در بند ۲ از ماده ۵ همین آیین نامه دیل وظایف و مسئولیت های متقاضی ( مدیر مسئول ) گفته شده که : معرفی یکی از تالارها و مکان های اجرای نمایش در شهرستان برای استقرار گروه
در ادامه نیز اضافه شده : هر گروه می بایست اطلاعات محل فعالیت گروه شامل: آدرس، شماره تماس و نوع مالکیت محل ( اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی / سایر نهاد های دولتی / نهادهای غیر دولتی و عمومی مانند شهرداری یا هلال اهمر/ خصوصی ) را در فرم های مربوطه درج نماید .
نهایتا در ماده ۱۰ آیین نامه موضوع حمایت از گروه ها مطرح می‌شود و آمده است که : از کلیه گروه های نمایشی که در قالب این آیین نامه پروانه فعالیت دریافت می نمایند ؛ در چارچوب دستور العمل حمایت از طرح استقرار گروه های تئاتری ، در سالن های نمایش و اجرای عمومی آثار در شهرستان ها که به تصویب معاون امور هنری خواهد رسید ، حمایت لازم صورت می گیرد.
ولی اخیرا از طرف دیگر سازمان های نظارتی با استناد به موضوع شفافیت مالی دستور یا پیشنهاد اخذ اجاره بها از هنرمندان برای ارایه ی تولیدات خود در سالن های اداره ارشاد را مطرح می نمایند .
زمانی بود که خیلی ها مخالف حضور زنده یاد « فریدون پوررضا » بر صحنه فعالیت هنر موسیقی استان بودند اما متولی فرهنگ و هنر استان به تنهایی نه تنها با ادله و گفتگو به تبیین لزوم حضور اساتید و پیش کسوتان در صحنه پرداخت و مخالفان را راضی کرد ؛ بلکه زنده یاد پوررضا را به عنوان کارشناس موسیقی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی گیلان منصوب کرد و بدین ترتیب بسیاری از هنرمندان جوان از تجربیات ایشان استفاده کردند و آموزش دیدند .
باز یادم هست که در سال ۱۳۷۰ نویسنده یک اثر نمایشی از کارگردان اون اثر شکایت کرد و در روز اجرای آن اثر در جشنواره تئاتر استانی با مامور شهربانی در محل اجرا حاضر شد تا کارگردان را دستگیر نمایند . کارشناس آن موقع تئاتر استان یعنی زنده یاد « علی حاج علی عسگری » وقتی از موضوع باخبر شد نه تنها خود را کنار نکشید ؛ بلکه مامور شهربانی را به بیرون از مجتمع هدایت و با صلابت به او گفت : « حق ورود به مجتمع فرهنگی را نداری ، اگر به عنوان تماشاچی میخواهی از نمایش دیدن کنید ، بسم الله وگرنه به محل کار خود بازگردید .‌ من بعد از اجرای نمایش با کارگردان به آنجا خواهم آمد .
این صلابت کارشناس ، با حمایت اداره کل متبوع به منصه ظهور رسید و مسئله در درون خانواده تاتر حل شد .
باز در سال ۱۳۷۱ زمانی که من ۲۵ سال داشتم با یک نمایش بعنوان کارگردان در جشنواره تئاتر استان شرکت کردم . کارشناس تئاتر یعنی زنده یاد عسگری برای حمایت و دلگرمی من ، مبلغ ۵۰ هزار تومان در آن سال به عنوان کمک هزینه و ورودی جشنواره به من پرداخت کرد ( آن موقع من از اداره خودم ماهی ۱۳ هزار تومان حقوق دریافت میکردم ) حال می توان این ارقام را با توجه به تورم موجود با ارقام فعلی کمک ها ( اگر باشد ) مقایسه کرد و به عمق فاجعه پی برد . یادمان باشد آن سال‌ها تازه از جنگ تحمیلی فارغ شده بودیم و اکثر بودجه کشور صرف سازندگی مناطق جنگ زده می شد .
سوالی که ذهنم را مشغول کرده این است :
آیا تئاتر ارزش خود را بین متولیان هنری جامعه و مردم به عنوان یک وسیله مهم برای تبیین فرهنگ و آموزش از دست داده است و یا توجه مردم به این هنر انسانی کمتر شده است ؟
مردم که علی رغم همه مشکلات اقتصادی ، هیچ وقت تئاتر را تنها نگذاشتند و همیشه با خرید بلیط حضور در سالن‌های نمایش از هنرمندان خود پشتیبانی کرده‌اند . بخش خصوصی نیز علی رغم همه محدودیت ها به سرمایه گذاری و حمایت از تئاتر می پردازد ؛ پس مشکل را در جای دیگری باید جست !!!
اکنون و در این برهه از زمان که به واسطه مشکلات اقتصادی آسیب های زیادی بر جامعه وارد شده ، مانند کمرنگ شدن اخلاق ، بالا رفتن میانگین سنی افراد جامعه ، سبک زندگی و بحران هویتی ، عصبیت ، نابهنجاری‌های اجتماعی و غیره احتیاج به هنر و بخصوص هنر تاتر برای آموزش و تبیین راهکارهای اساسی بواسطه گفتگو و مفاهمه با مردم را داریم ، فشار حداکثری بر هنرمندان تئاتر و محدود کردن تولیدات تئاتری به واسطه بالا بردن هزینه تولید گذاشته‌ایم . یعنی نه تنها حمایت مالی که در سال‌های گذشته از هنرمندان تئاتر می‌شده است را حذف کرده ایم ؛ بلکه به دستور یا پیشنهاد نهادهای نظارتی تاوان سوء مدیریت به خصوص در بخش مالی را از هنرمندان تئاتر می گیریم و سالن های دولتی موجود در استان را به شرط اجاره در اختیار ایشان قرار می‌دهیم . متولی اصلی هنر نیز به جای تلاش برای حذف این دستور یا پیشنهاد و حمایت از هنرمند ، وعده تخفیف دادن در اخذ اجاره بها یا درصد گرفتن از فروش را می دهد !؟!
آیا اینگونه به سرمنزل مقصود خواهیم رسید و همراهی هنرمندان را برای حل مشکلات اجتماعی با خود خواهیم داشت ؟ یا آنها را به انزوا و یا شاید تاتر زیر زمینی سوق می دهیم ؟